Η αντίληψη του χρόνου

Έτσι που είναι φτιαγμένος ο κόσμος, η μεγαλύτερη απώλεια είναι η αίσθηση της φθοράς. Η αντίληψη, αίσθηση του χρόνου και η επακόλουθη συντριβή μας. Σε σημείο, που αυτό το τρομακτικό οικοδόμημα της σύγχρονης κοινωνίας, αφήνει ελάχιστα περιθώρια αλλαγής, αντίστασης.

Τη μόνη στιγμή, που η αντίληψη ανυψώνεται, είναι όταν ο χρόνος μας επιβάλει το απροσδιόριστο.

Στην τραγικότητα των δυσάρεστων γεγονότων, πάσης φύσεως, διαπιστώνουμε το χαμένο ξόδεμα της ζωής.

Εκείνη τη στιγμή, το οικοδόμημα αντικατοπτρίζει στης αγωνίας το βλέμμα, τη θλίψη, το τέλος, κυρίως όμως τη ματαιότητα, πως πήραμε τη ζωή μας λάθος.

Κι ο χρόνος, που δεν υπήρξε ποτέ φιλικός, συνέργησε με όλους τους νόμους της κοινωνίας για να μας φανερώσει την τραγικότητα.

Θρησκεία, νόμοι κράτους, στερεότυπα, δεδομένα, παραδομένα, όλα εκτελεσμένα με μαεστρία στην αφαίρεση, χρόνου, χρόνων, ζωής.

Κι όπως μάθαμε, δασκαλεύουμε τα παιδιά μας, πάντα για το αναγκαίο που είναι θηλιά βελούδινη. Πάντα με διδαχές, που οδηγούν στη στειρότητα των ονείρων, αλλά στη δημιουργία καλών πολιτών.

Έτοιμα κι αυτά να παραδώσουν τους κανόνες της τραγικότητας.

Μα η φθορά, ελλοχεύει, παραμονεύει μέχρι την εφηβεία και ξεκινά το τρόχισμα στην πρώτη ενηλικίωση.

Και πίσω από τα μάτια, κάποιου που βλέπει το τέλος, αντανακλάται η αδυναμία μας, η ανικανότητα μας ν' αντισταθούμε σε όσα μας επιβάλλονται, σε όσα μας διδάσκονται, σε όσα μας οδηγούν στη σφαγή, γιατί πρόκειται για μια καλά ενορχηστρωμένη σφαγή των δίποδων αμνοεριφίων.

Δημήτρης I. Ευθυμίου

https://www.youtube.com/watch?v=TgYOptbSV20

Αχ! Να γυρνούσες στην αταξία, και ο κόσμος στην δική του.
Η ασυμμετρία θυμίζει νιότη.
Τηρεί την τάξη μόνον όταν η κατάσταση επιδεινώνεται.
Τότε μέσα σου θα ποθήσεις το μέλλον, και κάθε σκαλοπάτι της ακατοίκητης σκάλας των καταπιεσμένων δυνατοτήτων, θα σε οδηγήσει στα ύψη με ένα χαρούμενο ίδιο συναίσθημα.
Γιε της ένθερμης ωδής, θα αποκηρύξεις την τεράστια μήτρα.
Τα ηλιοστάσια φυλακίζουν τον διάχυτο πόνο σ΄ένα σκληρό διαμαντένιο κόσμημα.
Η κόλαση στα μέτρα τους, κομμένη από τρίφτες μετάλλων, θα κατέβει νικημένη στην άβυσσο της.
Μπροστά στη νέα λησμονιά, μοναδικό σύννεφο στον ουρανό θα είναι ο ήλιος.
Ας πούμε ψέματα με ελπίδα σ΄αυτούς που ψεύδονται ότι η καταγεγραμμένη αθανασία είναι ταυτόχρονα πέτρα και μάθημα.
René Char (μετφρ.: Ανδρονίκη Δημητριάδου)

Κι όμως, με τον καιρό

μαθαίνεις

πως το χρώμα των ματιών

σβήνει στο αντιφέγγισμα

της αλήθειας

και πως η αλήθεια

δε δυσκολεύεται να σε πληγώσει

και πως ο πόνος

που δε φανερώνεται

είναι εκείνος που κουβαλάς

μέχρι να κλείσεις τα μάτια

για τις απώλειες

του χρόνου,

για κάθε απώλεια

για κάθε δισταγμό

για κάθε υπομονή

ν' αντέχεις.

Και μαθαίνεις

με τη θλίψη ενός παιδιού

στο σώμα ενός ενήλικα

για τα μικρά σου βήματα

για τη δυσκαμψία να παλεύεις,

πως αποδοχή σε όλα

ισοδυναμεί με τα ναυάγια των πλοίων

που δεν πρόλαβαν να κάνουν

ταξίδια

Και περιμένεις,

μια ζωή περιμένεις

το απροσδόκητο

να 'ρθει

χωρίς καμιά προσπάθεια

αποδεχόμενος τα ευαγγέλια των άλλων

τις προτιμήσεις των άλλων

τα στερεότυπα μιας κοινωνίας

που από παιδί σε ντύνει

με το φανελάκι του καθωσπρεπισμού

που σε ξεβρακώνει σε κάθε μικρή σου

αντίσταση

που σε περιθωριοποιεί

αν δεν έχεις ραφτείς στα μέτρα τους.

Με τον καιρό

μαθαίνεις

πως η αγάπη

δεν τεμαχίζεται

και πως η ανθρωπιά

δεν είναι μερική απασχόληση

Πάντα

μαθαίνεις,

σε κάθε τριγμό

σε κάθε ανάσα

σε κάθε θλίψη

χωρίς να διαπιστώνεις

την τραγικότητα

του χρόνου

που σου ξεφεύγει

καλπάζοντας.

Δημήτρης Ι. Ευθυμίου

Οι σκέψεις που συντάσσονται, άλλοτε σ' ένα κομμάτι χαρτί ή στην οθόνη του υπολογιστή, είναι μια σμίκρυνση του μεγαλείου που στροβιλίζεται μέσα στο κρανίο. Μεγαλείο, για το μέγεθος της ικανότητας να καταγράφει ακατάπαυστα, να δημιουργεί, να διηγείται, ν' απορρίπτει, να ταξιδεύει, να ονειρεύεται, να διαψεύδει, να συνθλίβεται. Ο κόσμος των σκέψεων, στο μεγαλύτερο πολυσύνθετο εγκεφαλικό σύμπλεγμα, είναι η μόνη αλήθεια που διηγείται χωρίς φωνή, χωρίς αποδέκτη. Δημιουργεί περιστροφικές, επαναλαμβανόμενες ιστορίες, απελευθερώνει κάθε ηθικό φραγμό, εξωραΐζει την πραγματικότητα και συγκρούεται στον εσωτερικό βουβό μονόλογο με τον λόγο, λίγο πριν φύγει από τις φωνητικές χορδές. Κριτής κι αποδέκτης, θύμα και θύτης, πόλοι που ενώνονται κι απομακρύνονται, που καταλήγουν σε ομόκεντρους κύκλους.

Το μεγαλείο, το τερατώδες μεγαλείο, είναι τ' απόκρυφα νοητικά διηγήματα, οι εσωτερικές ιστορίες, που πλάθουν οι σκέψεις, εκεί, που το ποιος είσαι, αναγνωρίζεται μέσα στα 1200 γραμμάρια του εγκεφάλου και παραμένουν δέσμια της πραγματικότητας, καλά φυλασσόμενα, καλά ελεγχόμενα, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη έλλειψη, απ' αυτό που είναι ζωή.

Δημήτρης Ι. Ευθυμίου

https://www.youtube.com/watch?v=zdDhinO58ss

Να προσέχετε τους ανθρώπους που σωπαίνουν

κείνους που μέσα στο μόχθο της ζωής

κρατάνε τα πάντα σα φυλακτό

όπως κι εκείνους που σπάνε μέσα τους

αλλά δεν το φανερώνουν,

είναι σαν τα σπουργίτια του ποιητή (Κ. Μόντη)

που παίζουν με τις ρόδες του αυτοκινήτου

και φεύγουν μισή στιγμούλα πριν τα πατήσουν.

Έτσι έχει η ιστορία για κάποιους

χάνονται μέσα σε μια στιγμή,

χωρίς τον παραμικρό θόρυβο.

Δημήτρης Ι. Ευθυμίου

Πόσο λίγο ζήσαμε

πόσο ανόητοι

κι αργοπορημένοι

διαπιστώνουμε,

πως ο χρόνος

πάντα θα μας

κερδίζει

Δ.Ε

Μια μάχη που δίνεται

με αντίβαρα του παρελθόντος

τότε που ήσουν παιδί

δεν σ' αφήνουν να πετάξεις.

Κάνεις

χάζι τα πουλιά

όνειρο μεγάλο

να θες να τους μοιάσεις.

Δ.Ε

Ψίθυροι μέσα από τις σχισμές των φύλλων

καθώς ο αγέρας βρίσκει τρόπο να εισχωρήσει

ψίθυροι ολημερίς μέσα στο κρανίο μου

που η μάνα με χέρια αγγειοπλάστη

μου έπλασε.

Τα τιτιβίσματα των πουλιών

το τρίψιμο της θάλασσας πάνω από τα βότσαλα

ακόμα κι ο άπιαστος ήχος των σωμάτων από την τριβή

στέκουν στα ράμφη των αποδημητικών πουλιών

που βρήκαν φωλιά κάτω από τα κοφτερά νύχια

των σκέψεων

για όσα υποφέρει ο κόσμος

για όσα υποφέρω

μια ταλαιπωρία για το αδιέξοδο

στα πρόσωπα όσων απουσιάζουν από την καθαρότητα,

για κάθε μορφή τυραννίας που νερώνει τα όνειρα.

Ψίθυροι, από τις απώλειες, για όσους ζωή δεν έχουν

το διορθωτικό του χρόνου που παίζει με το απροσδόκητο

ζάρια.

Ταξίδια κάτω από το χώμα

για προορισμούς που μας ανήκουν στης μνήμης το καταγραφικό

και πουθενά αλλού αφού κανείς δε γύρισε

να μας γλυκάνει το τέλος.

Ψίθυροι στ' αυτιά των ερωτευμένων,

το δισκοπότηρο

που υγραίνει το πάθος

και το κάνει ένα με τη θάλασσα.

Κάπου όλ΄αυτά συνυπάρχουν στο βυθό

της θάλασσας

εκεί που οι σκέψεις στέκουν απόρθητες

σαν τα μεγάλα ναυάγια

που κανείς ποτέ τους δεν είδε.

Δημήτρης Ι. Ευθυμίου

Πτώσεις και Μεταπτώσεις
Δημήτρης Ι. Ευθυμίου
Εκδόσεις: 'Αλλωστε

Είμαι μονάχος κι είμαι δύο

Είμαι κι η μήτρα κι ο σπορέας

Είμαι η έννοια κι είμαι το σημείο

Είμαι το θύμα κι ο σφαγέας

Είμαι και ξίφος και θηκάρι

Είμαι κι η θέα κι η ματιά

Είμαι κι αλήθεια και σκοτάδι

Είμαι το ξύλο κι η φωτιά

Είμαι κι ο πλούσιος κι ο γυμνός

Είμαι κι ο στόχος και το βέλος

Είμαι ο ικέτης κι ο βωμός

Είμαι μια αρχή κι είμαι ένα τέλος.

Στέφαν Γκεόργκε

(από Το άστρο του δεσμού, 1913)

Κάτω απ' το σκληρό και απροσπέλαστο καβούκι

των ανθρώπων

νόημα δεν υπάρχει

οι μορφές της ύπαρξης ποικίλουν

και η αιτία διαφέρει,

οι αφορμές μέσα στα στάχυα του μυαλού

δεν βρίσκουν το νήμα της αρχής

αφού κι αυτή γέννηση δεν έχει

κάθε σκέψη είναι το τέκνο

μιας άλλης

αιφνίδιας ή σκεπτόμενης προσαρμογής

πάνω στον γυάλινο χαρακτήρα

που έχει ρωγμές από τα πέρα δώθε

λογικής και αυθορμητισμού.

Μια θάλασσα που δε γνωρίζει

τα κέφια των ανέμων

μια ψυχή που δέχτηκε να πάλλεται

στον ρυθμό του άγνωστου

καθολικεύοντας που και που

τα σύννεφα

για να ξεφύγει

απ' όσα ο χρόνος

φθείρει.

Δημήτρης Ι. Ευθυμίου

Ανασηκώνει αργά το φουστάνι της η νύχτα

όπως μια γυναίκα με νάζι κι ομορφιά

που ξέρει πως κατέχει.

Για να φανεί το φως της μέρας

θα περάσουμε από τον γυμνό αστράγαλο

τα λιγοστά αστέρια που χάνονται

και τα μεγάλα καράβια που 'χουν βρει

απάγκιο αντίκρυ απ' το παράθυρο

με λαμπιόνια και φώτα,

σημάδια μιας νύχτας

που χάνονται στης νιότης το ξημέρωμα.

Τα τελευταία χνώτα

θα γίνουν ένα με τους στεναγμούς

θα μουσκευτούν από τους ατμούς του καφέ

και θα πλαγιάσουν κάτω από το μαξιλάρι

έτοιμα θα 'ναι ξανά

καθώς τα νυχτοπούλια

ετοιμαστούν απόψε

καθώς όλα

θα χωρέσουν ξανά και ξανά

στον κύκλο της ζωής.

Δημήτρης Ι. Ευθυμίου

(ανάμεσα στις 6 το πρωί με 7 και κάτι...)

Ο χρόνος δεν ξοδεύεται

με της ευφυίας τη λεπίδα

ή με των επιθυμιών το υπόκωφο

άκουσμα

φτιάχνει από νωρίς τις στάχτες

και μας σκεπάζει τα μάτια

για να διαβαίνουμε στα ίδια

χνάρια της συνήθειας

ζωγραφίζοντας γοργά

κι άτσαλα το πέρασμα των χρόνων

και στα κλεφτά

πίσω από τα σκοτεινά δρομάκια

ν' απλώνει το πόδι

και να μας παίρνει τη ζωή

μ' ένα φυσημάτακι στ' αυτιά

και μια βαθιά εκπνοή

της τελευταίας μας ανάσας.

Δημήτρης Ι. Ευθυμίου

Να μιλήσω για την ποίηση του Λουκά, θα ήταν σχεδόν εύκολο, για τον λόγο, πως αν κάτι σου αρέσει, σου ταιριάζει, σε εμπνέει, σου φέρνει εικόνες και συναισθήματα, τότε ναι, αξίζει να ειπωθεί, να διαβαστεί, να ταξιδέψει.

Μα η ποίηση, όπως και κάθε δημιουργία, μιλάει από μόνη της, αποκτά το δικό της κοινό, κάνει τη δικιά της διαδρομή, αδιαφορεί για τους κριτές και κάθε λογής ειδικούς και διανοούμενους.

Υπάρχει και κάτι όμως, πέρα από την ποίησή του, ένα αξίωμα ανθρωπιάς, εκείνο που δίνει μια ολοκλήρωση και δεν διαχωρίζει τον δημιουργό από τον άνθρωπο. Όταν ταυτίζεται η αξία του ανθρώπου με το έργο του, τότε, οι αναγνώστες τυγχάνουν μια δυναμική ασύλληπτης ομορφιάς, να είναι κερδισμένοι από την αυθεντικότητα των συναισθημάτων, κερδισμένοι πως όσα διαβάζουν, αναβλύζουν από τα έγκατα της ψυχής του, πως μεταφέρονται με πόνο, με οδύνη, με πάθος, με μελαγχολία από τις αρτηρίες της καρδιάς, τότε, αφηνόμαστε στην ανάγνωση, χωρίς να 'χουμε

να προσθέσουμε τίποτα άλλο, γιατί τίποτα άλλο δε χρειάζεται.

Να ταξιδέψει φίλε μου...

(Δημήτρης Ι. Ευθυμίου)

Μέσα από τον ήχο που αφήνουν τα ποτήρια

μέσα από εκείνο το βαθύ κόκκινο

του κρασιού,

Πέμπτη βράδυ

μιλήσαμε και οι τρεις μας για την ομορφιά

που έγινε ποίηση

καθώς ο δάσκαλος,

είπε:

“Κοιτάτε αυτό το πρόσωπο

αυτή ήταν η ομορφιά μου

να ξυπνάς και να βραδιάζεις

κοιτάζοντάς την”

Και δε χρειάστηκε να προσθέσουμε

τίποτα άλλο, όλα είχαν ειπωθεί

για την ομορφιά.

Δημήτρης I. Ευθυμίου